Ngày 20/07/2017, Ông Đỗ Nhất Hoàng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài – Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì Buổi tọa đàm Japan Desk lần thứ III năm 2017 tại thành phố Đà Nẵng. Với ý nghĩa tiếp cận và mở rộng mạng lưới kết nối Japan Desk thuộc Cục Đầu tư nước ngoài (Cục ĐTNN) với các tỉnh miền Trung, Japan Desk của các địa phương, Ngân hàng cũng như chia sẻ các kinh nghiệm hoạt động của Japan Desk, cập nhật chính sách, lắng nghe và cùng giải đáp những khó khăn của doanh nghiệp Nhật Bản trong quá trình đầu tư tại Việt Nam. Buổi tọa đàm đã thu hút sự quan tâm của tổ chức JICA, các doanh nghiệp Nhật Bản, các bộ phận Japan các địa phương/Ngân hàng cũng như các đại diện cơ quan quản lý nhà nước cả nước đến tham dự.
Ông Đỗ Nhất Hoàng - Cục trưởng Cục ĐTNN chủ trì buổi tọa đàm.
Phát biểu khai mạc buổi tọa đàm, ông Đỗ Nhất Hoàng cho rằng: theo số lượng thống kê, hiện nay vốn FDI Nhật Bản tại Việt Nam đạt khoảng hơn 46 tỷ USD (đứng thứ hai), khoảng 3.500 dự án đầu tư, đây là thành quả quý báu giữa sự hợp tác của hai quốc gia nói chung và cộng đồng doanh nghiệp hai nước nói riêng. Để hỗ trợ cho cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản về các thủ tục pháp lý, giải quyết những khó khăn vướng mắc, nhiều địa phương đã mạnh dạn thành lập các tổ Japan Desk, điển hình như TP.HCM, Đà Nẵng, Quảng Ninh, v.v và đã phát huy tích cực vai trò của mình. Tuy nhiên, sự liên kết phối hợp giữa các tổ Japan Desk chưa được phát huy, mang tính cục bộ địa phương, dẫn đến chưa khai thác hết tiềm năng, hiệu quả của mô hình này. Với vai trò quản lý nhà nước, Bộ KHĐT mong muốn tạo môi trường cho các Japan Desk có cơ hội được giao lưu, hợp tác, chia sẻ thông tin đầu tư giữa các địa phương, gắn kết hơn nữa trong các hoạt động chuyên môn, từ đó góp phần phát triển kinh tế vùng, cũng như của mỗi địa phương.
“Trong vài năm trở lại đây, Hàn Quốc vươn lên dẫn đầu về đầu tư tại Việt Nam. Nguyên nhân một phần là do quy trình quyết định đầu tư của Nhật Bản qua nhiều cấp, tuy chắc chắn, hiệu quả, nhưng thời gian quyết định đầu tư kéo dài hơn so với Hàn Quốc. Ngoài ra, hoàn toàn không có sự thiên vị của chính phủ Việt Nam đối với riêng lẻ quốc gia nào trong quá trình cấp phép đầu tư. Chúng tôi luôn chào đón bình đẳng các nhà đầu tư của các quốc gia, dự án nào hiệu quả, tuân thủ đúng thủ tục thì được cấp phép, triển khai sớm, từ đó hiệu quả kinh doanh sẽ đến sớm hơn, tránh ngâm vốn, đọng vốn.” – Theo ông Đỗ Nhất Hoàng.
Người lao động nước ngoài tại Việt Nam
Cũng trong buổi tọa đàm, ông Mai Đức Thiện – Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội nhận định rằng, kể từ khi Nghị định số 11/2016/NĐ-CP được ban hành đã tạo nhiều thuận lợi hơn cho các đối tượng lao động người nước ngoài làm việc tại Việt Nam, chẳng hạn như đối với người lao động là công dân nước khác vào Việt Nam làm việc (người lao động nước ngoài) tại vị trí chuyên gia, nhà quản lý, giám đốc điều hành hoặc lao động kỹ thuật có thời gian làm việc dưới 30 ngày và thời gian cộng dồn không quá 90 ngày trong một năm thì không cần đề nghị cấp Giấy phép lao động. Bên cạnh đó, thủ tục Hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép lao động cũng rõ ràng, đơn giản hơn và được công bố rộng rải trên các phương tiện thông tin điện thử tại cơ quan địa phương.
Liên quan đến thủ tục cấp Giấy phép lao động, theo ông Mai Đức Thiện, hiện nay Bộ LĐTBXH đang lấy ý kiến về hình thức đăng ký Giấp phép lao động qua hệ thống trang tin điện tử. Với hệ thống này, doanh nghiệp chỉ cần điền đầy đủ thông tin về người lao động nước ngoài dự kiến sẽ làm việc trên trang tin, sau đó sẽ nhận được phản hồi về tính hợp lệ của Hồ sơ. Nếu được chấp thuận, thì doanh nghiệp mang đầy đủ bộ Hồ sơ đó đến cơ quan liên quan địa phương nộp, và chính thức được cấp Giấy phép lao động cho người lao động nước ngoài. Việc này sẽ tạo thêm một bước đột phá nữa trong công tác đơn giản hóa thủ tục hành chính, giúp giảm thiểu chi phí cũng như thời gian của doanh nghiệp.
Ông Mai Đức Thiện – Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ LĐTBXH
Người lao động nước ngoài tham gia đóng bảo hiểm xã hội
Theo Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, kể từ ngày 1/1/2018 nêu rõ người lao động là công dân nước ngoài (người lao động nước ngoài) vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của Chính phủ.
Tuy nhiên, sau khi Dự thảo Nghị định quy định về nội dung này được gửi lấy ý kiến trên website đã nhận được đa phần ý kiến từ các hiệp hội, các chuyên gia, doanh nghiệp cho rằng, thực tế người lao động nước ngoài đã thực hiện việc đóng bảo hiểm tại nước sở tại, nên sẽ không cần đóng bảo hiểm thêm một lần nữa tại Việt Nam, hơn nữa, mức đóng bảo hiểm tại Việt Nam khá thấp, không đảm bảo được quyền lợi của người lao động nước ngoài.
Về vấn đề trên, ông Mai Đức Thiện chia sẻ sẽ tiếp tục ghi nhận thêm nhiều ý kiến để lập căn cứ nghiên cứu đưa ra các phương án hướng dẫn thi hành điều luật này. Trước mắt Bộ LĐTBXH sẽ báo cáo Chính phủ, qua đó Chính phủ đề xuất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội hai phương án: thứ nhất, người lao động nước ngoài kể từ ngày 1/1/2018 sẽ phải đóng cả 5 loại bảo hiểm xã hội (bao gồm: ốm đau, thai sản, tai nạn nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất); phương án thứ hai, người lao động nước ngoài sẽ chỉ đóng 03 loại bảo hiểm xã hội là ốm đau, thai sản, tai nạn nghề nghiệp. Trước khi có ý kiến của UBTVQH thì luật vẫn quy định người lao động nước ngoài phải tham gia cả 05 loại bảo hiểm.
Cuối buổi tọa đàm, Cục trưởng Đỗ Nhất Hoàng đánh giá cao chất lượng của buổi làm việc, thông qua đó, đã có rất nhiều những vướng mắc từ phía các doanh nghiệp Nhật Bản đã được các đại diện cơ quan liên quan trực tiếp giải đáp. Và theo tinh thần tăng cường liên kết, trao đổi, chia sẻ thông tin về tình hình phát triển kinh tế, tiềm năng lợi thế, cũng như các cơ hội đầu tư giữa các địa phương, đặc biệt là giữa các tổ Japan Desk ở mỗi tỉnh, Cục trưởng Đỗ Nhất Hoàng đề xuất ý tưởng xây dựng hệ thống thông tin dành cho các thành viên thuộc Japan Desk, dần tiến tới xây dựng “cộng đồng” Japan Desk hoạt động hiệu quả trong công tác xúc tiến đầu tư cũng như hỗ trợ các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam, và thông qua đó sẽ tạo mô hình mẫu cho các quốc gia khác đang có doanh nghiệp đầu tư tại Việt Nam học hỏi, áp dụng./.
Phước Ân (IPCC)