Lợi thế so sánh về đầu tư của tỉnh Quảng Trị

Năm 2019, tỉnh Quảng Trị đã cấp chủ trương đầu tư cho 80 dự án, với tổng vốn đầu tư 41,5 nghìn tỷ đồng, trong đó đã có 08 dự án quy mô lớn khánh thành và đi vào hoạt động với tổng mức đầu tư 5,12 nghìn tỷ đồng. Trong năm, trên địa bàn tỉnh có 01 dự án FDI của Hàn Quốc với tổng vốn đăng ký đạt 20 triệu USD, đầu tư lĩnh vực may mặc thời trang xuất khẩu cao cấp. Tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh có 15 dự án FDI với tổng vốn đăng ký đầu tư là 66,65 triệu USD.

Quảng Trị có vị trí địa kinh tế - chính trị quan trọng, là giao điểm của trục kinh tế Bắc – Nam và Đông Tây, có điều kiện giao thông thuận lợi cả về đường bộ, đường sắt và đường thủy, trong đó có các tuyến giao thông huyết mạch của quốc gia, đặc biệt là điểm vào Việt Nam của tuyến Hành lang Kinh tế Đông – Tây (EWEC) qua cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo.

Đảo Cồn Cỏ - Điểm du lịch nổi tiếng của tỉnh Quảng Trị (Ảnh: IPA Quảng Trị)

Nhằm khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế do EWEC đem lại, ngày 16/09/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định thành lập Khu kinh tế Đông Nam tỉnh Quảng Trị với tổng diện tích 23,79 nghìn ha, chạy dọc theo bờ biển của tỉnh Quảng Trị và được quy hoạch thành 06 khu chức năng: (1) Khu công nghiệp; (2) Khu hành chính; (3) khu dân cư; (4) Khu du lịch; (5) Khu dịch vụ; (6) Khu cảng biển nước sâu Mỹ Thủy. Trong đó, trọng tâm của Khu kinh tế biển sẽ là dịch vụ cảng biển; công nghiệp đóng tàu và sửa chữa tàu thuyền; công nghiệp vật liệu xây dựng; công nghiệp vật liệu mới gắn với lợi thế về tài nguyên và nguồn nguyên liệu; công nghiệp khí gắn với tiềm năng khí lớn trên vùng biển thềm lục địa gần bờ biển tỉnh Quảng Trị; dịch vụ hậu cần…

Với đặc điểm địa hình thấp dần từ Tây sang Đông, số giờ nắng trong năm cao, tốc độ gió trung bình lớn (6,1 – 6,9 m/s), Quảng Trị có tiềm năng rất lớn để phát triển năng lượng tái tạo. Dự án Nhà máy điện mặt trời LIG – Quảng Trị thuộc huyện Gio Linh là một minh chứng. Sau hơn 05 tháng thi công với tổng mức đầu tư 1,125 nghìn tỷ đồng, ngày 18/05/2019 dự án đã đóng điện và chạy thử, đến ngày 22/05/2019 chính thức vận hành thương mại bán điện lên lưới điện quốc gia. Thời gian hoạt động của Nhà máy là 50 năm, công suất định mức là 49,5 MWp; điện năng sản xuất hàng năm đạt 70 triệu kWh/năm, điện áp đấu nối 110kV.

Quảng Trị là một trong những địa phương đứng đầu của Việt Nam về diện tích trồng rừng sản xuất,chế biến và xuất khẩu các sản phẩm từ gỗ. Năm 2019, diện tích rừng trồng tập trung ước đạt trên 112.127 ha; diện tích rừng sản xuất đạt khoảng 114.932 ha; có trên 23.400 ha rừng trồng đạt chứng chỉ FSC. Sản lượng gỗ khai thác tăng liên tục qua các năm, năm 2019 đạt 945.000m³. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có khoảng 115 doanh nghiệp, cơ sở hoạt động trong lĩnh vực chế biến gỗ có đăng ký hoạt động, chủ yếu là gỗ MDF, ván ghép thanh, mộc mỹ nghệ, viên nén và dăm gỗ. Các doanh nghiệp và cơ sở chế biến gỗ tập trung chủ yếu ở các địa bàn như thành phố Đông Hà, thị xã Quảng Trị và các huyện: Hải Lăng, Triệu Phong, Vĩnh Linh, Cam Lộ, Gio Linh.

Quy hoạch Khu kinh tế Đông Nam tỉnh Quảng Trị.

Nguồn: Ban Quản lý Khu công nghiệp tỉnh Quảng Trị

Năm 2019, giá trị sản xuất ước đạt 2.700 tỷ đồng, chiếm 33,8% trong cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp chế biến của toàn tỉnh. Xuất khẩu các sản phẩm từ gỗ rừng trồng và dăm gỗ đã có sự tăng đột biến trong năm 2019, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 1.012.908 tấn, với giá trị xuất khẩu đạt 88,776 triệu USD.

Bên cạnh nguồn tài nguyên từ gỗ công nghiệp, tỉnh Quảng Trị còn có trữ lượng cát thạch anh rất dồi dào, chất lượng tốt, là nguyên liệu quan trọng để sản xuất các sản phẩm thủy tinh cao cấp và các vật liệu xây dựng khác.

Thách thức

Là điểm cuối EWEC, tuy nhiên tỉnh Quảng Trị cách xa các trung tâm kinh tế - xã hội lớn của miền Trung và cả nước, thị trường và sức mua vẫn còn nhỏ lẻ. Bên cạnh đó, địa phương chịu ảnh hưởng năng nề và khắc nghiệt của khí hậu, hạn hán kéo dài vào mùa hè dẫn đến tình trạng không cung cấp đủ lượng nước tưới tiêu cho nông nghiệp để duy trì sản xuất, thiên tai bão lũ thường xuyên gây tổn thất nặng nề, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của nhân dân và đầu tư sản xuất của doanh nghiệp (nhất là ngành nông nghiệp).

Mặc dù cơ sở hạ tầng khu công nghiệp đã và đang từng bước hoàn thiện nhưng tốc độ đồng bộ hóa của hạ tầng kỹ thuật (hệ thống điện, nước, thông tin, …), hạ tầng xã hội (ngân hàng, bảo hiểm, y tế, …) vẫn chưa đáp ứng kịp nhu cầu so với các địa phương lân cận. Đến nay, tỉnh vẫn chưa có công trình hạ tầng quan trọng như cảng biển, sân bay, kho ngoại quan… nhằm phục vụ các khâu như vận chuyển, bảo quản hàng hóa, gây nên khó khăn nhất định trong việc thu hút nhà đầu tư đến sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh.

Thị trường lao động tỉnh vẫn còn hạn chế về số lượng và chất lượng, trình độ một số lao động chưa đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp, đặc biệt là việc thiếu hụt nguồn lao động có trình độ chuyên môn, lành nghề, lực lượng lao động chất lượng cao, lao động các ngành nghề truyền thống…Bên cạnh đó, một số chưa  có nguyện vọng làm việc lâu dài ở tỉnh, gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong công tác tuyển dụng và đào tạo.

Giải pháp

Đứng trước những thách thức như trên, trong thời gian đến tỉnh Quảng Trị cần đẩy mạnh thu hút đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, tập trung thúc đẩy hoàn thiện các dự án giao thông, hạ tầng cơ sở, đồng bộ hóa mạnh mẽ hạ tầng xã hội kết hợp với hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là tại Khu kinh tế Đông Nam.

Cần có những giải pháp nhằm nâng cao cả về chất lượng và số lượng nguồn  lao động tại chỗ. Thường xuyên rà soát và tổ chức các lớp đào tạo nghề cho người lao động tại địa phương theo hướng phù hợp với nhu cầu tuyển dụng của nhà đầu tư và doanh nghiệp. Có chính sách thu hút lao động, nhất là những lao động có tay nghề, trình độ chuyên môn cao quay trở về địa phương làm việc, đóng góp cho sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh.

Đối với công tác thu hút đầu tư, cần phải đổi mới và nâng cao chất lượng các chương trình, hoạt động xúc tiến đầu tư, hạn chế tình trạng dàn trải, chỉ mang tính hình thức. Tăng cường công tác phối hợp xúc tiến đầu tư có hiệu quả với các Bộ, ngành Trung ương và các địa phương lân cận (đặc biệt là các chương trình xúc tiến đầu tư quốc gia, “liên vùng” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì). Tăng cường sự phối hợp với các cán bộ tham tán, đại diện xúc tiến đầu tư của Việt Nam ở nước ngoài, công ty tư vấn, đơn vị đầu mối khác nhằm tiếp cận các thị trường, đối tác lớn (Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, Mỹ, ASEAN…), các tập đoàn đa quốc gia, nhà đầu tư có tiềm năng.

Và quan trọng nhất, tỉnh Quảng Trị cần tiếp tục tập trung triển khai các giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh; cải thiện cơ chế chính sách và lấy công tác xúc tiến đầu tư tại chỗ làm “hạt nhân” nhằm hỗ trợ giải quyết những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp trong quá trình hoạt động đầu tư, kinh doanh một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Phước Ân (IPCC)

Nguồn số liệu: Cục Đầu tư nước ngoài, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Quảng Trị.