Khu kinh tế (KKT) Chân Mây - Lăng Cô có ranh giới địa lý xác định, bao gồm: thị trấn Lăng Cô và các xã Lộc Thủy, Lộc Tiến, Lộc Vĩnh thuộc huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế. Phía Bắc và Đông Bắc giáp biển Đông, phía Nam giáp thành phố Đà Nẵng, phía Tây giáp xã Lộc Bình, xã Lộc Trì (huyện Phú Lộc), có diện tích 27.108 ha.

Cơ sở hạ tầng phát triển

Năm 2006, Thủ tướng Chính phủ có quyết định về việc ban hành quy chế hoạt động của KKT Chân Mây – Lăng Cô, nhưng phải mất hơn 6 năm sau, vào tháng 11 năm 2012, Khu nghỉ dưỡng phức hợp đẳng cấp quốc tế Laguna Lăng Cô mới hoàn thành và đi vào hoạt động. Khi ấy, dự án này thu hút rất nhiều sự quan tâm của giới đầu tư, bởi lẽ giữa thời kỳ khủng hoảng bất động sản lại xuất hiện một dự án tầm cỡ thế giới với quy mô 280 ha (3km bờ biển bao quanh), vốn đăng ký đầu tư đến 875 triệu USD trên khu vực bờ biển hoang sơ, cát trắng, xung quanh bao phủ bởi những mảng xanh ngắt của những dải đồi thấp, giống như nàng công chúa đang ngủ yên.

Dự án Laguna Lăng Cô đã tạo nên bước đột phá lớn, một xung lực lan tỏa, đưa địa danh Lăng Cô – tỉnh Thừa Thiên Huế trở thành điểm đến du lịch hàng đầu không thể bỏ qua khi đến Việt Nam. Con số 333.000 lượt khách quốc tế, hơn 900.000 lượt khách nội địa đã nói lên “sức hút” du lịch của Lăng Cô. Với việc mở rộng, bổ sung dự án Casino để tăng quy mô đầu tư lên 2 tỷ USD tại khu nghỉ dưỡng phức hợp, tập đoàn Banyan Tree (Singapore) đã chính thức trở thành một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất, có đóng góp tích cực vào nguồn vốn FDI của Việt Nam năm 2018.

Câu chuyện trên cho chúng ta thấy sức hút tiềm năng của KKT Chân Mây – Lăng Cô đang ngày càng lớn hơn và có ảnh hưởng lan tỏa. Một trong những yếu tố quan trọng, cốt lõi giúp “đánh thức”, khai phá hiệu quả tiềm năng ấy chính là cơ sở hạ tầng nơi đây đang không ngừng phát triển và hoàn thiện để đẩy mạnh thu hút đầu tư.

Bên cạnh hệ thống giao thông được nâng cấp mở rộng, nhất là cảng biển, hệ thống điện lưới quốc gia cũng đã kết nối đến từng hộ dân trong khu vực. Tháng 7/2019, Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô tiếp tục hoàn thành và đưa các dự án thoát nước, xử lý nước thải khu công nghiệp, khu phi thuế quan vào sử dụng. Tiến độ thi công các dự án đê chắn sóng cảng Chân Mây và dự án đường giao thông phía Đông đầm Lập An liên tục được đẩy nhanh.

Đặc biệt, Khu công nghiệp và Khu phi thuế quan Sài Gòn – Chân Mây là một trong những dự án hàng đầu, trọng điểm về xây dựng và kinh doanh hạ tầng của Công ty Cổ phần Đầu tư Sài Gòn – Huế (SGH) với vốn đầu tư đăng ký gần 2.600 tỷ đồng, diện tích sử dụng đất 659 ha cũng đã hoàn thành giải phóng mặt bằng; các tuyến đường giao thông chính thông suốt đã được đầu tư, hạ tầng kỹ thuật đều sẵn sàng đón nhà đầu tư. Đây được đánh giá là nền tảng, xung lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững, lợi thế cạnh tranh của KKT Chân Mây – Lăng Cô so với các khu vực lân cận.

Đến nay, Công ty SGH đã thu hút được nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xây dựng nhà xưởng và đưa vào hoạt động. Nổi bật nhất phải kể đến dự án Nhà máy chế xuất Billion Max Việt Nam (Hồng Kông) với quy mô đầu tư 15 triệu USD, diện tích sử dụng đất 10,73 ha, tiến độ triển khai dự án đúng với kế hoạch cam kết. Bên cạnh đó, còn có dự án Nhà máy dệt Sunjin AT&C Vina (Hoa Kỳ) với tổng quy mô đầu tư 8,5 triệu USD, sử dụng 4 ha đất; dự án Nhà máy sản xuất Nakamoto Packs (Nhật Bản) với quy mô 12 triệu USD, diện tích đất sử dụng là 5 ha.

Với định hướng là một “cánh tay nối dài”, trợ thủ đắc lực của Ban quản lý Khu kinh tế, công nghiệp tỉnh Thừa Thiên Huế, SGH cam kết trở thành một công ty tiên phong trong công tác thu hút đầu tư trong và ngoài nước bằng uy tín của chất lượng hạ tầng đồng bộ, hiện đại và chất lượng cao trong KKT. Ngoài năng lực tài chính, kinh nghiệm phát triển hạ tầng khu công nghiệp trải rộng khắp các vùng miền, tỉnh (TP) Việt Nam, công ty sở hữu đội ngũ cán bộ nhân viên giàu kinh nghiệm, có kỹ năng, trình độ chuyên môn cao, không chỉ hỗ trợ kịp thời và hiệu quả cho nhà đầu tư khi triển khai dự án, mà còn là kênh thông tin phản hồi tính hiệu quả, thực thi các chính sách nhằm cải thiện môi trường đầu tư của Chính quyền địa phương. Trong năm 2020, Công ty SGH đặt kế hoạch tập trung nỗ lực xúc tiến nhiều dự án đầu tư với tổng vốn đăng ký dự kiến hơn 100 triệu USD.

Nguồn lực lao động

Môi trường đầu tư hấp dẫn cần hội tụ cùng lúc nhiều yếu tố như cơ sở hạ tầng phát triển, chính sách ưu đãi và hỗ trợ hấp dẫn, chính trị ổn định và nguồn nhân lực (lao động) đạt yêu cầu (cả về chất lượng và số lượng)…

Với hệ thống cơ sở hạ tầng phát triển nhanh và hoàn thiện, gia tăng mức độ kết nối giao thông với các thành phố lớn, trung tâm đô thị – thương mại; nằm gần hệ thống sân bay (đặc biệt là hàng không quốc tế Đà Nẵng) và cảng biển (Tiên Sa, cảng Chân Mây đang được đầu tư nâng cấp để sớm khai thác hiệu quả dịch vụ container...); tình trạng khan hiếm, thiếu hụt quỹ đất để xây dựng và mở rộng của các khu công nghiệp ở phía Bắc, phía Nam và vùng lân cận đã tạo nên yếu tố “thiên thời, địa lợi” cho sự bức phá, tỏa sáng của KKT Chân Mây – Lăng Cô trong thời gian đến. Tuy nhiên, bên cạnh nhiều yếu tố thuận lợi thì tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực, lao động cho các dự án đầu tư đang trở thành bài toán cần sớm có “lời giải” tốt để đảm bảo cho sự phát triển bền vững và toàn diện của KKT.

Thông tin từ Ban Quản lý KKT, công nghiệp tỉnh Thừa Thiên – Huế, hiện tại KKT Chân Mây – Lăng Cô thu hút được 44 dự án đầu tư, với tổng vốn hơn 76 nghìn tỷ đồng. Về du lịch, có 03 dự án lớn đã và tiếp tục triển khai giai đoạn mới như Laguna Lăng Cô Resort, Khu du lịch Địa Trung Hải (26 căn biệt thự sắp đưa vào khai thác), Khu du lịch Quốc tế Minh Viễn (dự kiến đến tháng 6/2020 đưa vào khai thác giai đoạn 1). Chỉ riêng 03 dự án này đã cần trên dưới 1.000 lao động, vừa có chuyên môn và lao động phổ thông trong 1-2 năm tới.

Để đáp ứng được tốc độ phát triển nhanh của Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô, hiện nay các hạ tầng về dịch vụ phụ trợ và đào tạo nguồn nhân lực phổ thông và có trình độ đều chưa đáp ứng được. Các nhà máy mới xây dựng và các dự án khác đều gặp khó khăn trong việc tuyển dụng về số lượng và chất lượng, điển hình là dự án Nhà máy chế xuất Billion Max Việt Nam (Hồng Kông) nếu đi vào hoạt động hết công suất khi hoàn thiện xây dựng vào Quý II/2020 thì sẽ cần tuyển dụng từ 5.000 – 6.000 công nhân; thêm vào đó là các dịch vụ phục vụ công tác quản lý trên địa bàn KKT còn thiếu, các chuyên gia nước ngoài khi làm việc tại đây đều cần hệ thống siêu thị, ngân hàng, lưu trú … đồng bộ. Vì vậy UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cần quan tâm hơn đến việc kêu gọi đầu tư phát triển hạ tầng và các dịch vụ công ích, xây dựng các khu đô thị – nhà ở mới, nhằm tăng mật độ dân cư của địa phương, khuyến khích các ngân hàng, công ty kho vận... mở chi nhánh trong KKT Chân Mây – Lăng Cô; xây dựng các trường nghề trên địa bàn KKT nhằm đào tạo kịp thời lao động cho các nhà máy trong khu công nghiệp.

Theo đại diện quản lý nhân sự Laguna Lăng Cô, mỗi năm Laguna cần tuyển mới trên 100 lao động, cả chuyên môn và lao động phổ thông. Khi giai đoạn 2 của dự án đi vào hoạt động khai thác, cần ít nhất 1.000 lao động nữa mới có thể đáp ứng được nhu cầu của nhà đầu tư. Chiến lược nhân lực của Laguna là ưu tiên tuyển dụng nguồn lao động ở địa phương. Mục tiêu không chỉ là nâng cao hiệu quả đầu tư kinh doanh, mà còn tạo nguồn thu nhập ổn định, góp phần cải thiện mức sống cho chính người dân địa phương.

Đối với vấn đề giải quyết nguồn lao động, ông Nguyễn Văn Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Phú Lộc chia sẻ:

Thời gian qua, UBND Huyện đã có làm việc cụ thể với các xã, thị trấn trên địa bàn để nắm lại danh sách thanh niên trong độ tuổi lao động đang làm việc ở các địa phương khác (bao gồm các tỉnh, thành phố ở xa như HCM, Bình Dương...), qua đó nắm tâm tự nguyện vọng của họ và gia đình để phân loại về ngành nghề, trình độ đào tạo, nhu cầu...; kết hợp đặt vấn đề cũng như động viên người lao động về quê nghỉ Tết Nguyên đán 2020 ở lại địa phương làm việc.

Khơi dậy “điểm sáng”

Việt Nam đang đứng trước vận hội rất lớn với hàng loạt Hiệp định về Đầu tư và Thương mại tự do (FTAs) cấp đa phương và song phương được ký kết, chuyển dịch đầu tư mạnh mẽ của các tập đoàn kinh tế lớn, công ty đa quốc gia (TNCs) do ảnh hưởng từ các xung đột thương mại giữa các nước lớn.  

Theo đó, một khi cảng biển Chân Mây hoàn thành đầu tư nâng cấp, mở rộng (về dịch vụ container) và cùng với nhiều tiềm năng và lợi thế sẵn có khác, KKT Chân Mây – Lăng Cô có triển vọng trở thành một “điểm sáng” trên bản đồ FDI và đầu tư của vùng Duyên hải miền Trung nói riêng và Việt Nam nói chung. 

Để khai thác hiệu quả thời cơ này, KKT Lăng Cô – Chân Mây cần có một chiến lược phát triển dài hạn và bền vững trong giai đoạn mới để chủ động đón các làn sóng đầu tư mới trong và ngoài nước; tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh; đẩy nhanh tiến độ thi công cơ sở hạ tầng trọng điểm, chiến lược, tăng cường đào tạo nghề, tạo nguồn cung lao động chất lượng cao; đẩy mạnh thu hút dịch vụ hậu cần logistics, trong đó có chuỗi cung ứng công nghiệp và dịch vụ phụ trợ; đặc biệt tăng cường liên kết, phối hợp với các địa phương, khu kinh tế trong khu vực và cơ quan xúc tiến đầu tư cấp vùng xây dựng và thực hiện các chương trình, hoạt động xúc tiến đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, tránh chồng chéo và hiệu quả.

Cuối cùng, cần sự phối hợp chặt chẽ trong công tác quản lý Nhà nước đối với các dự án đầu tư trên địa bàn nhằm đảm bảo hiệu quả kinh tế – xã hội – môi trường, phù hợp với quy hoạch và qui định của  pháp luật.

Hồ Phước Ân – Trung tâm XTĐT miền Trung

* Bài viết có sử dụng nguồn tham khảo từ Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KHĐT) và UBND tỉnh Thừa Thiên Huế.